Maud Mommers
Aanvankelijk ervoer ik het iets ten noorden van Noordwijkerhout gelegen Langeveld als een heerlijk landschap om in te wandelen en te fietsen. Al snel echter wisten de opvallend aanwezige damherten me door hun fotogenieke Bambi-look dusdanig te betoveren dat ik hen in beeld begon vast te leggen. Gaandeweg kreeg ik steeds meer belangstelling voor al het leven in dit natuurgebied van 44 hectare. Om mijn kennis te vergroten werd ik lid van de Noordwijkse Natuur en Vogelbescherming. Het zeer leesbare verenigingsblad De Strandloper bleek een schat aan informatie te bevatten, inbegrepen de talloze boekentips waarmee ik mijn voordeel deed. Ook Waarneming.nl bleek een nuttige site om me van mijn onwetendheid in velerlei opzichten te verlossen.
Aldus kwam ik te weten dat in het Langeveld meer dan 700 soorten zijn gesignaleerd, waaronder goudplevieren, grote zilverreigers en een bijeneter.[1] Op een nazomerdag in 2015 zag ik tot mijn aangename verrassing het meest iconische vogeltje van Nederland -de ijsvogel- in oostelijke richting overvliegen. Ook reeën, vossen en zelfs een bunzing zijn in het Langeveld waargenomen. [2] Daarnaast valt er vanaf de lente te genieten van veel bloeiende planten, waaronder armbloemig look, daslook en de gevlekte rietorchis.[3]
Het Langeveld groeide voor mij in het bijzonder uit tot een waar paddenstoelenparadijs. Meermalen heb ik er zeldzame roodsteelfluweelboleten gezien. In het voorjaar van 2016 zag ik in dit gebied de schitterende en uiterst zeldzame korrelige taaiplaat. De vele nevelzwammen, prachtvlamhoeden en gewone elfenbankjes zijn er in de herfst eveneens een lust voor het oog. Mogelijk speelt bij deze buitensporige paddenstoelenpracht niet alleen de betrekkelijk vochtige grond een rol, maar ook het natuurbeheer van de stichting Het Zuid-Hollands Landschap. Dit beheer bestaat goeddeels uit niet-ingrijpen, is mijn indruk. Zo zijn veel door de zomerstorm van juli 2015 ontwortelde en gekliefde bomen blijven liggen, wat fantastisch is voor witte bultzwammen, zwavelzwammen en echte judasoren.
Aan het begin van deze eeuw is in het Langeveld een bijna anderhalve kilometer lange duinbeek gegraven. Nadien zijn er vanaf het voorjaar gratis toegankelijke kikkerconcerten te beluisteren. Zeker ook door dit beekje is het Langeveld veranderd in een verrukkelijk natuurgebied. En als de wind uit zee waait is er nagenoeg geen autogeraas te horen, hetgeen de wandeling nog idyllischer maakt.
De culturele geschiedenis van het Langeveld is zonder meer boeiend te noemen, mede door het op een steenworp afstand gelegen kasteel de Boekhorst, dat in de dertiende eeuw werd gebouwd. Het Langeveld zelf werd geruime tijd de grafelijke wildernis genoemd en als jachtgebied geroemd. Ook de in slot Teylingen gestorven gravin Jacoba van Beieren kwam er graag jagen.
Het oudste stenen gebouw in het Langeveld is een omstreeks 1300 gestichte kapel geweest. Dit gebedshuis trok nog tot ver in de achttiende eeuw van heinde en ver diverse kunstenaars om het te tekenen. In het begin van de negentiende eeuw is het kerkje helaas tot een ruïne vervallen.
Vier in opdracht van graaf Frederik van Limburg Stirum gemaakte arduinen gedenkstenen werden midden negentiende eeuw geplaatst op de plek waar ooit het kapelletje heeft gestaan. Deze zerken zijn momenteel nog te bewonderen naast de Noordwijkse Maria ter Zeekerk, maar hopelijk keren ze ooit eens terug naar het Langeveld! Voor de fascinerende geschiedenis van dit gebedshuis zie: Het verhaal van de kapel in het Langeveld (2016) door Jan van der Elst en Maud Mommers.[4]
Noten
[1] J. van Dijk, P. J. Spierenburg en H. J. van Stijn, Tussen tulpen en de zee. Vogels van de Duin- en Bollenstreek. Vereniging voor Natuur en Vogelbescherming Noordwijk (Noordwijk 2011) 205.
[2] Zie: www.waarneming.nl, Het Langeveld.
[3] Voor een algemeen overzicht van de planten in deze regio zie: Jelle van Dijk en Hans van Stijn, Van Aardaker tot Zwanenbloem. Flora van de Duin- en Bollenstreek. Vereniging voor Natuur en Vogelbescherming Noordwijk (Noordwijk 2018).
[4] Voor een algemene geschiedenis van het Langeveld zie: L. Mooijman (red), Het Langeveld. Voor en na de ruilverkaveling (Noordwijk 2014).
